Sistemska porodična terapija je vrsta psihološkog savjetovanja (psihoterapija) čiji je cilj poboljšavanje komunikacije i rešavanje konflikata među članovima porodice.
Porodičnu terapiju uglavnom rade porodični savjetnici /psihoterapeuti koji su završili dvogodišnju odnosno četvorogodišnju edukaciju iz sistemske porodične terapije (akreditovanu od strane Evropske asocijacije za psihoterapiju).
Terapija uključuje sve članove porodice ili samo one koji su u mogućnosti da se priključe, a moguće je raditi i sa pojedincem. Cilj ove terapije je da naučite vještine koje će vam pomoći da poboljšate porodične odnose i prevaziđete „teške situacije“ čak i nakon završetka tretmana (savjetovanja).
Sistemska porodična terapija zasniva se na tome da je porodica jedinstveni socijalni sistem koji ima svoju strukturu i svoje obrasce komunikacije. Ovi obrasci određeni su mnogim faktorima kao što su roditeljska vjerovanja i vrijednosti, ličnosti svih članova porodice, uticaji članova proširene porodice (babe i djedovi, tetke, ujaci, stričevi..). Kao rezultat svega ovoga, svaka porodica se razvija na svoj jedinstveni način. Porodica je interaktivna i svaka promjena kod jednog člana porodice utiče na porodičnu strukturu i na svakog člana pojedinačno.
ZAŠTO JE POTREBNA?
Porodično savjetovanje može vam pomoći da popravite loše odnose sa vašim supružnikom/icom, djecom (problemi u ponašanju, školi).., ili drugim članovima porodice. Možete pokušati da razgovarate o specifičnim temama kao što su bračni ili finansijski problemi, konflikti između djece i roditelja, ili uticaj zloupotrebe psihoaktivnih supstanci ili mentalne bolesti na cijelu porodicu. Porodična terapija se može odvijati paralelno sa drugim vidovima liječenja (terapija medikamentima ili individualna psihoterapija). Porodično savjetovanje može biti korisno u bilo kojoj porodičnoj situaciji koja izaziva stres, tugu, bijes ili konflikt. Može vam pomoći da se vaša porodica zbliži i da članovi porodice razumiju jedni druge. Poznato je da je nivo stresa niži u porodicama koje dobro funkcionišu.
ŠTA MOŽETE DA OČEKUJETE?
Seansi porodičnog savjetovanja uglavnom prisustvuje nekoliko članova porodice, ali se može raditi i sa pojedincem. Seanse obično traju 50 minuta do sat vremena. Trajanje terapije, broj i učestalost susreta zavisi od konkretne situacije vaše porodice.
Tokom savjetovanja, zajedno sa terapeutom, ispitivaćete mogućnosti vaše porodice da rješava probleme i izražava misli i osjećanja. Istraživaćete porodične uloge,pravila, obrasce ponašanja kako bi utvrdili šta doprinosi konfliktu. Porodična terapija može da vam pomogne da prepoznate snage vaše porodice, kao što je međusobna briga, ili slabosti, kao što je međusobni nedostatak povjerenja.
REZULTATI
Porodična terapija ne može automatski riješiti konflikte ili učiniti da vaši problemi i neprijatne situacije nestanu. Ali vam može pomoći da bolje razumete sebe, da se članovi vaše porodice bolje razumiju, da shvatite kako vaša porodica funkcioniše i može vam pružiti vještine da se efikasnije nosite sa izazovnim situacijama.
RIZICI
Porodična terapija može biti manje efikasna ako neki član porodice (čije je prisustvo ključno)odbija da prisustvuje terapiji. Kako bi se postigli najbolji rezultati ključno je da članovi porodice sarađuju. Ponekad, čak i ako jedan član odbija da prisustvuje, ostali mogu imati koristi od porodične terapije. Prednost ovakvog pristupa je što članovi porodice zajedno sa terapeutom mogu uočavati međusobne odnose i obrasce interakcija. Ovi obrasci često odražavaju i uobičajene obrasce funkcionisanja kod kuće.
Porodična terapija neće adekvatno riješiti probleme ako se prekine prerano.
Autor: Nataša Knežević, porodični terapeut